Na New Zealand Food Safety (NAFS) sa vakauqeti ira tiko na volivoli mera kua ni kania na kai e volitaki vakailoa ena sitoa ni volitaki kakana se ena initaneti.
Na volitaki ni kai e vakau mai vanuatani e dau mai dikevi vakavinaka me vakadeitaki se sa muria na ivakatagedegede kece e vauca na taqomaki ni kakana e Niusiladi. E rawa ni kau mai na kai mai Viti mera mai vakayagataki, ia e sega ga ni vakadonui mera volitaki.
E kaya na iVukevuke ni director general o Vincent Arbuckle ni sa kau laivi mai na sitoa era volitaka na kakana ni veiyanuyanu mai na Pasifika na kai e vakau mai Viti, e sa boko laivi tale ga mai na initaneti.
“Me vaka ni se bera ni dikeva vinaka sara na NZFS na tubucake ni veika e vauca na kena qolivi, dikevi kei na vakasavasavataki ni kai mai Viti, keitou se ririkotaka tiko ga ni rawa ni veivakaleqai na kai e vakau mai kina vei ira na volia.”
E kilai tale ga na kai mai Viti ena yaca: Nakai, Naakai, Nakaai, Kai, Batissa violacea kei na, Kai ni Waidranu.
“E bibi sara me kakua ni veivakaleqai na kai e voli vei ira era na vakayagataka. Na nomu kila na vanua e vakau mai kina na kai o via volia ena veivuke sara mo kakua ni tauvimate kina.
“Keitou via vakaraitaka ga vei ira na voli kai kevaka era lomalomarua, mera taro ga ena sitoa era volivoli kina ena vanua vakau mai kina. Kevaka e lako mai Viti, e sega ni dodonu me volitaki.”
E ririkotaki na kai baleta na ivakarau ni nodra kana e rawarawa sara ni curuma na gaga kei na manumanu ni mate na beketiria, manumanu somidi vakavu tauvimate, poisoni kei na wainimate.
Na laukana ni kai e sega ni savasava e rawa ni vakavu tauvimate vei ira e rawarawa nira tauvimate kina, wili kina o ira na gone, itabaqase, yalewa bukete kei ira e vakaleqai na sotia ni yagodra.
“Na tabana e qarava na Taqomaki ni Kakana e Niusiladi e dikeva vinaka tiko na ituvaki, ena yavala totolo tale ga me kauta tani na kai e sega ni vakadonui me taqomaki kina na nodra bula na lewenivanua.
“Ena gauna oqo, keitou vakauqeti ira na volivoli mera qaqarauni vakabibi vei ira na volitaki kai vakailoa. Oqo e okati kina na nomu lako wasoma ena dua na sitoa o dau lai volivoli kina se nomu rai ena sala ni vakau itukutuku ena initaneti.”
Kevaka e dua e leqataka na nona bula me veitaratara sara kei nona vuniwai se qirita na Talevoni ni Bula ena 0800 611 116.
Kevaka o kila ni volitaki tiko na kai mai Viti, yalovinaka mo veitaratara kei na NZFS ena:
- 0800 00 83 33
- info@mpi.govt.nz
- ena neitou sala ni ‘rogoci ni kudru me baleta na kakana’ ena
Ivakamacala ni Iliuliu ni Tabana Ena Ruku ni Wasewase 289 ni Lawa ni Kakana ni 2014 [PDF, 239 KB]
